काठमाडौं। भारतको दिल्ली युनिभर्सिटीका राजनीतिशास्त्रका प्राध्यापक डा. संगीतकुमार रागी दुर्गा प्रसाइँको कार्यक्रममा सहभागी हुन भन्दै गत कात्तिकमा नेपाल आए।

कार्यक्रम सुनसरीको इटहरीमा थियो। रागीका लागि झापाको बिर्तामोडमा रहेको ‘द किङ्स बेरी’ होटेलमा कोठा बुक थियो। उनी साँझतिर होटेल पुगेको जानकारी प्रहरीले पायो।

प्रसाइँ त्यतिखेर सरकार र बैंक तथा वित्तीय संस्थाप्रति दिएको अराजक अभिव्यक्ति दिएका कारण सुरक्षा निकायको निगरानीमा थिए। उनको अभिव्यक्तिले समाजमा हिंसा भड्किने आशंका सुरक्षा निकायमा थियो।

तर, उनका कार्यक्रममा सरकारले हस्तक्षेप गरेको थिएन। भारतका प्राध्यापकलाई भाषण गर्न लगाउने तयारीले सुरक्षा निकाय केही झस्कियो।

रागी आएकै दिन इलाका प्रहरी कार्यालय बिर्तामोडबाट डीएसपीको नेतृत्वमा टोली होटलमा पुग्यो। प्रहरीले रागीलाई कार्यक्रममा सहभागी नहुन र भोलिपल्ट नै नेपाल छोड्न भन्यो। प्रहरीले निगरानी गरेको बुझेपछि उनले भोलिपल्ट नै नेपाल छोडे।

‘हामीले सबै अवस्थाको जानकारी दिएका थियौं। त्यति भनेपछि उनले भोलिपल्ट नै नेपाल छोडे,’ एक प्रहरी अधिकृतले सुनाए।

रागी हिन्दुवादी चिन्तकका रूपमा चिनिन्छन्। पछिल्लो समय कतिपयले प्रसाइँलाई भारतबाट सञ्चालित व्यक्तिका रुपमा लिन थालेका छन्। त्यसो त प्रसाइँले बेलाबखत भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीसम्म आफ्नो सम्पर्क रहेको अभिव्यक्ति दिने गरेका थिए। उडन्ते शैलीमा गफ गर्ने भएकाले धेरैले प्रसाइँका कुरा पत्याउने गरेका छैनन्।

पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र शाह पोखराबाट फागुन २५ गते काठमाडौं फर्किंदा त्रिभुवन विमानस्थलदेखि निर्मल निवाससम्म भएको स्वागतमा दुर्गा प्रसाइँ पनि मिसिए।

राष्ट्रिय प्रजातान्त्र पार्टीले गरेको स्वागत कार्यक्रममा एक युवकले ज्ञानेन्द्र र भारतको उत्तर प्रदेशका मुख्यमन्त्री योगी आदित्य नाथको फोटो बोकेका थिए जुन भाइरल समेत भयो।

त्यो तस्वीरलाई कतिपयले नेपालमा राजा र हिन्दु राज्य फर्काउन भारतले पनि सहयोग गरिरहेको रुपमा अर्थ्याए। ज्ञानेन्द्रले चैत १५ गते काठमाडौंको तीनकुनेमा आफ्नो पक्षमा गर्ने तय भएको प्रदर्शनका लागि प्रसाइँलाई कमान्डर नै तोके। त्यति मात्र होइन, उनले प्रसाइँलाई प्रदर्शनको अघिल्लो दिन निर्मल निवासको ढोका खोले।

त्यसअघि प्रसाइँले ज्ञानेन्द्रको पक्षमा १५ गते प्रदर्शन गर्ने घोषणापछि आफू भारतको हरिद्वार पुगेर आएको अभिव्यक्ति दिएका थिए। भारतमा गंगा मातासँग शक्ति मागेर आएको अन्तर्वार्ता उनले विभिन्न युट्युब च्यानललाई दिए।

प्रसाइँ ६ दिनदेखि प्रहरीको खोजी सूचीमा छन्। चैत १५ गतेको प्रदर्शनमा अपराह्न साढे ३ बजेसम्म तीनकुनेमा देखिएका प्रसाइँ साँझ परेपछि एकाएक फरार भए। प्रदर्शनमा हिंसा मच्चिएपछि उनी केही घण्टामा नै ‘गायब’ भए। उनी कहाँ छन् भनेर प्रहरीले अहिलेसम्म पत्ता लगाउन सकेको छैन।

उनी नेपालमा नभेटिएकाले भारत गएको प्रहरीको आशंका छ। तर, गएकै हुन् भन्ने स्वतन्त्र पुष्टि भएको छैन। तैपनि प्रहरीले अहिले प्रसाइँको भारत कनेक्सन पनि केलाइरहेको छ।

प्रहरीले उनलाई भारतको हिन्दुवादी संस्था आरएसएससँग पनि जोडेर हेरिएको छ। आरएसएसका केही व्यक्तिसँग प्रसाइँको सम्पर्क भएको देखिन्छ।

‘उसको केही डेमोले भारत गएको देखाउँछ। हामीले भारतमा लुक्ने सम्भावित ठाउँमा हेरिरहेका छौं,’ गृह मन्त्रालय स्रोतले भन्यो।

प्रसाइँ भारतीय गुण्डा लरेन्स विश्नोइसँग पनि जोडिने पात्र हुन्। सीआइबीले गत मंसिरमा विश्नोइका नाममा धम्की तथा फिरौतीको अभियोगमा एक जनालाई झापाबाट पक्राउ गरेको थियो। प्रसाइँको समूहले विश्नोइको नाममा रकम उठाएको देखिएको छ।

सीमा क्षेत्रमा जिप, प्रसाइँ कहाँ?

१५ गतेको प्रदर्शनमा अराजकता मच्चिए पनि कमाण्डर प्रसाइँमाथि प्रहरीले आवश्यक निगरानी नै गरेन। उनी फिल्मी शैलीमा सुरक्षाकर्मीकै ज्यान लिने गरी गाडी चलाएर सुरक्षा घेरा तोडेर हिंडे। प्रहरीले उनको पिछा गरेन। निगरानी र सूचना संकलनमा सुरक्षा संयन्त्रले फेल खायो।

प्रसाइँ दुई घण्टा जति तीनकुनेको एक रेस्टुरेन्टभित्र लुके। त्यसपछि उनी आफूले चलाउँदै आएको गाडी छोडेर अर्कै जिपमा निस्किए। उनले चलाउने गरेको गाडी काठमाडौं उपत्यका ट्राफिक प्रहरी कार्यालयको नियन्त्रणमा छ।

अपराह्न करिब ४ बजेतिर उनी इमाडोलस्थित धर्मगुरु भनिने पुष्कर खतिवडाको घरमा पुगे। उनी त्यहाँ करिब डेढ घण्टा जति बसे। प्रसाइँ खतिवडाको घरबाट अपराह्न ५:२५ बजेतिर निस्किएको देखिन्छ। उनले त्यतिखेर नै मोबाइल अफ गरेका थिए। उनको अन्तिम लोकेसन भैंसेपाटी क्षेत्र देखाएको छ।

प्रहरीले भैंसेपाटी क्षेत्रको सीसी क्यामरा फुटेज पनि हेरिसकेको छ। करिब ७ बजेसम्म उनी ललितपुरका विभिन्न क्षेत्रमा भएको देखिए पनि त्यसपछि कहाँ गए? प्रहरी अधिकृतहरू ठोकुवा गरेर भन्न सक्ने अवस्थामा छैनन्।

काठमाडौं उपत्यका अपराध अनुसन्धान कार्यालय, काठमाडौं र ललितपुर जिल्ला प्रहरी परिसर, केन्द्रीय अनुसन्धान ब्युरो (सीआइबी), विशेष ब्युरो लगायत आधा दर्जन प्रहरी निकायले प्रसाइँको खोजी गरिरहेका छन्।

उनले तीनकुनेबाट बाहिरिंदा प्रयोग गरेको जिप प्रहरीले झापाबाट नियन्त्रणमा लिएको छ।

१७ गते प्रसाइँले फेसबुकमा एउटा भिडियो पोस्ट गर्दै आफू नेपालमै रहेको बताएका थिए। भिडियोमा उनी मन्दिर अगाडि बसेको देखिन्छ। मन्दिर र ब्याग्राउन्डमा सुनिएको आवाजमा केन्द्रित भइ अनुसन्धानपछि प्रहरीले प्रसाइँले भारतमा बसेर भिडियो रेकर्ड गराएको प्रारम्भिक निष्कर्ष निकालेको छ।

तर, प्रसाइँ भारतमा कहाँ छन्, उनलाई कसले संरक्षण दिइरहेको छ भन्नेबारेमा प्रहरीसँग कुनै प्रमाण छैन। नेपाल प्रहरीका प्रवक्ता डीआइजी दिनेश आचार्य प्रसाइँको खोजी जारी रहेको र अहिलेसम्म केही फेला नपरेको बताउँछन्।