काठमाडौं। गत हप्ता रूसमा भएको तनाबले तेल र ग्यासको मूल्य बढेको छ। तेल र प्राकृतिक ग्यासको मूल्य सोमबार उकालो लागेको छ। साथै गहुँको मूल्य समेत आकासिएको छ।
लगानीकर्ता र क्रेताहरुले गत हप्ता रूसमा निजी सेनाको संस्था ‘वाग्नर’ को नेतृत्वमा आक्रमणको प्रयासपछि एकाएक मूल्य बढेको अनुमान गरिएको छ।
रूस विश्वको दोस्रो ठूलो तेल निर्यातक हो र गहुँको सबैभन्दा ठूलो निर्यातक हो। त्यसैले अन्तर्राष्ट्रिय बजारहरूमा धेरै हदसम्म मस्कोमा भएको अराजक विद्रोहले विश्वव्यापी कमोडिटी आपूर्तिमा बाधा पुर्याउन अनुमान थियो।
तर वाग्नर समूहसँग रुसका राष्ट्रपति भ्लादमिर पुटिनले सेटलमेन्ट गरिसकेका छन्। यद्यपि अमेरिकी कच्चा तेलको मूल्य १.३ प्रतिशतले बढेको छ। अन्तर्राष्ट्रिय बेन्चमार्क ब्रेन्ट क्रुड ०.७ प्रतिशतले बढेको छ।
रूसमा भइरहेको आन्तरिक अस्थिरताले भूराजनीतिक जोखिम बढेको रेस्टाड इनर्जीका विश्लेषकहरूले बताए। यसरी, परिस्थिति थप बिग्रिएन भने मात्र आगामी दिनमा तेलको मूल्यमा सामान्य वृद्धि हुने सम्भावना रहेको उनीहरुको भनाइ छ। यस्तै भइरहे तेलको मूल्य आकासिने उनीहरुले बताए।
युरोपेली प्राकृतिक ग्यासको बेन्चमार्क मूल्यहरू शुक्रबार प्रति मेगावाट प्रति घण्टामा १० प्रतिशतले बढेको थियो। केही नर्वेजियन ग्यास प्लान्टहरूमा आउटेजको कारणले गर्दा विगत केही हप्ताहरूमा मूल्यहरू बढेका छन्।
डच ग्यास क्षेत्र अक्टोबरमा स्थायी रूपमा बन्द हुने समाचारले पनि मूल्य बढाएको अनुमान गरिएको छ।
फेब्रुअरी २०२२ मा रुसले युक्रेनमा पूर्ण रुपमा आक्रमण गरेपछि युरोपमा रूसको ग्यास निर्यात तीव्र रूपमा घटेको छ। तर यसले अझै पनि गत वर्ष युरोपियन युनियनमा भएको मागको १५ प्रतिशत आपूर्ति गरेको थियो।
यस्तै, सिकागोमा गहुँको मूल्य पनि २ प्रतिशतले बढेको छ। रसियाको गहुँ निर्यात यस वर्ष ४ करोड ५० लाख टन पुग्ने प्रक्षेपण गरिएको छ।
अर्थतन्त्रको सुस्तताले विश्वव्यापी ऊर्जाको माग कमजोर हुन सक्ने संकेतहरूले यस वर्ष अमेरिकी कच्चा तेलको मूल्यलाई लगभग १४ प्रतिशतले प्रति ब्यारल ७० डलरमा धकेलेको छ। अन्तर्राष्ट्रिय बेन्चमार्क ब्रेन्ट कच्चा तेलको मूल्य पनि उस्तै मार्जिनले घटेको छ।
तर विश्वव्यापी उर्जा बजारमा आपूर्ति गरिरहने रूसको क्षमतालाई खतरामा पार्न सक्ने कुनै पनि कुरालाई पश्चिमका नीति निर्माताहरू र एसियाका देशका सबैभन्दा ठूला ग्राहकहरूले चिन्तापूर्वक हेरिरहेका छन्।
छोटो अवधिको वाग्नर विद्रोहको प्रतिक्रियामा रूसी रूबल लगभग १५ महिनामा यसको न्यून स्तरमा पुगेको छ। यो पछिल्लो समय लगभग १ प्रतिशत तल झरेर प्रति रुबल ८४.४ प्रति अमेरिकी डलरमा व्यापार भएको थियो।
