काठमाडौं। बैंक तथा वित्तीय संस्थाको ब्याजदर सस्तिएर वित्तीय लागत घट्दा जलविद्युत कम्पनीको नाफामा उछाल आएको छ।

सेयर बजारमा सूचीकृत ९१ मध्ये वित्तीय विवरण सार्वजनिक गरेका ८८ जलविद्युत कम्पनीले १ अर्ब १९ करोड ७८ लाख रुपैयाँ खुद नाफा कमाएका छन्।

अघिल्लो वर्ष ९ महिनामा ६७ करोड ३६ लाख रुपैयाँ नोक्सानीमा रहेका कम्पनीले यस वर्ष ब्याजदर सस्तिएका कारण खर्च घट्दा नाफा बढाएका हुन्।

वित्तीय विवरण अनुसार ६५ प्रतिशत अर्थात् ५७ वटा हाइड्रोपावर कम्पनी नाफामा छन्। पोहोर यस अवधिमा ४७ कम्पनी नाफामा थिए। साहस ऊर्जाले सबैभन्दा धेरै ८३ करोड ४१ लाख रुपैयाँ नाफा कमाएको छ।

गत वर्ष ९ महिनामा ४७ करोड ४१ लाख रुपैयाँ नाफा कमाएको साहस ऊर्जाले यसपटक मुनाफा ७४.४५ प्रतिशतले वृद्धि गरेको हो। चालु वर्ष ३१ कम्पनी नोक्सानीमा छन्। गत वर्ष चैसम्म ४१ कम्पनी नोक्सानीमा थिए।

गत वर्ष नोक्सानीमा रहेका १५ वटा हाइड्रोपावर यसपटक नाफामा गएका छन्। पोहोर नाफामा रहेका बलेफी हाइड्रोपावर पिपुल्स हाइड्रोपावर र लिबर्टी इनर्जी भने यसपाला नोक्सानीमा गएका छन्।

अपर तामाकोशी सबैभन्दा धेरै २ अर्ब ६ करोड रुपैयाँ नोक्सानीमा छ। गत असोजमा आएको बाढीपहिरोले क्षति पुर्‍याएर करिब तीन महिना बन्द हुँदा कम्पनीको नोक्सानी बढेको हो। पोहोर ९ महिनामा अपर तामाकोशी १ अर्ब ३९ करोड रुपैयाँ नोक्सानीमा थियो।

जलविद्युत कम्पनीको दुई आर्थिक वर्षको ९ महिनाको नाफा रकम (रु हजारमा)

घाटामा रहेका अन्य हाइड्रोपावरले पोहोरको तुलनामा नोक्सानी घटाएका छन्। बैंकको ब्याज लागत घट्दा कम्पनीहरुको नोक्सानी घटेको उत्पादकहरु बताउँछन्।

स्वतन्त्र उर्जा उत्पादकहरुको संस्था इप्पान, नेपालका महासचिव बलराम खतिवडाले आयोजनाको विद्युत् उत्पादन बढेको र लागत घटेका कारण नाफामा सुधार आएको बताए।

‘तेस्रो त्रैमासमा मल्टिजेनरेसनको इम्प्याक्ट परेको हो। त्यसअघि विद्युत् उत्पादन राम्रो भएकाले यस त्रैमासमा ड्राइसिजनको प्रभाव देखिन पाएन,’ उनले भने, ‘त्यसैले आयोजनाहरुको वित्तीय अवस्थामा सुधार आएको छ। बैंकहरुको ब्याजदर घट्दा वित्तीय लागत कम पर्ने भयो। यसले पनि सकारात्मक बनाएको हो।’

बैंकको ऋण लगानीमा परियोजना निर्माण गरिने भएका कारण ब्याजदरमा उतारचढावले हाइड्रोपावरको वित्तीय विवरणमा तलमाथि हुने गरेको छ।

बैंकहरुले तरलता थुप्रिएका कारण एकल अंकको ब्याजदरमै कर्जा दिइरहेका छन्। अहिले देशका अधिकांश भागमा राष्ट्रिय प्रसारण लाइन जोडिएको छ। प्रसारण लाइन हुँदा आयोजनाबाट विद्युत् उत्पादन सुरु भएपछि विगतमा जस्तो खेर फाल्नुपर्ने अवस्था छैन। जसले गर्दा निर्माण सम्पन्न भएदेखि नै आयोजनाले विद्युत् बिक्रीबाट आम्दानी गर्न पाएका छन्।

गत असोजमा आएको बाढीपहिरोले क्षति पुर्‍याएका आयोजनामध्ये धेरैजसो पुनर्निर्माण सम्पन्न भएर सञ्चालनमा आइसकेका छन्। बाढीपहिरोका कारण तीन दर्जन आयोजनाको विद्युत् उत्पादन अवरुद्ध भएको थियो।

रिडी पावरका अध्यक्ष कुवेर नेपालले विद्युत् उत्पादनमा वृद्धि र लागतमा कमीका कारण ब्यालेन्स सिट राम्रो देखिएको बताए।

‘सस्तो ब्याजदर र उत्पादन पनि बढेका कारण कम्पनीहरुको नाफा बढेको हो,’ उनले भने, ‘यसअघि निर्माणाधीन रहेका आयोजनाले पनि उत्पादन सुरु गरे। त्यसले उनीहरुको नोक्सानी घटायो।’