एनसेलबाट बाहिरियो आजियाटा, सतिशलालको बेलायती कम्पनीले किन्यो ८०% सेयर

उन्नत सापकोटा
२०८० मंसिर १५ गते १७:२६ | Dec 1, 2023
एनसेलबाट बाहिरियो आजियाटा, सतिशलालको बेलायती कम्पनीले किन्यो ८०% सेयर

काठमाडौं। एनसेलको ८० प्रतिशत सेयर व्यवसायी सतिशलाल आचार्यले किनेका छन्। आजियाटा समूहले एनसेलको ८० प्रतिशत सेयर बेलायतको स्पेक्ट्रलाइट युकेलाई बेचेको हो। स्पेक्ट्रलाइटका संचालक आचार्य हुन्। आचार्यको कम्पनीले आजियाटाको हिस्सा किन्न सेयर पर्चेज एग्रिमेन्ट (एसपीए) गरेको एनसेलले पुष्टि गरेको छ।

Tata
GBIME
NLIC

स्पेक्ट्रलाइट २०२३ सेप्टेम्बरमा मात्रै खुलेको कम्पनी हो। जसमा सतिशलाल आचार्यको लगानी छ।

एसपीएमा किनबेच सम्बन्धी सर्त पनि समावेश छ। आजियाटाले आचार्यको बेलायती कम्पनीलाई एनसेलको हिस्सा ५ करोड अमेरिकी डलर (६ अर्ब ६६ करोड रुपैयाँ) मा बिक्री गर्ने भएको हो। जसमध्ये ५० लाख डलर (६६ करोड ६३ लाख रुपैयाँ) किनबेच सम्झौता भएको ६ महिना भित्र भुक्तानी गर्ने सहमति बनेको छ। बाँकी पैसा भने ४८ महिनाभित्र तिर्ने सहमति भएको आजियाटाले जनाएको छ। बाँकी रहेका बक्यौता तथा भुक्तानीको सम्पूर्ण जिम्मा एनसेलकै हुने एसपीएमा उल्लेख छ।

अघिल्लो पटक टेलियासोनेराले आफ्नो हिस्सा आजियाटालाई एनसेल एक खर्ब ३ अर्ब रुपैयाँमा बिक्री गरेको थियो। आजियाटाले एनसेल टेलियासोनेराबाट किनेको मूल्यभन्दा सस्तोमा स्पेक्ट्रलाइटलाई बेचेपछि पुँजीगत लाभकर तिर्नुपर्ने छैन।

बुधबार आजियाटा समूहले एनसेलबाट बाहिरिने घोषणा गरेको थियो। व्यावसायिक चुनौती बढेको भन्दै आजियाटाले नेपालबाट बाहिरिने घोषणा गरेको थियो।   

एनसेलमा मलेसियाको आजियाटा ग्रुप बर्हाडको ८० प्रतिशत सेयर स्वामित्व थियो। बाँकी २० प्रतिशत सेयर सुनिभेरा क्यापिटल भेन्चर प्रालिको थियो। अहिले एनसेलमा २० प्रतिशत स्थानीय साझेदार रहेको सुनिभेरा क्यापिटल भेन्चरमा समेत आचार्य परिवारको स्वामित्व छ।

यसअघि पनि स्विडिस कम्पनी टेलिया सोनेराले कम्पनीको सेयर बिक्री गरेको थियो। त्यतिबेला एनसेलको भ्यालुएसन एक खर्ब ४० अर्ब रुपैयाँभन्दा बढी थियो।

त्यतिबेला एनसेलको सेयर बिक्रीका लागि टेलियासोनेरा युटिए होल्डिङ, एसइए टेलिकम इन्भेष्टमेन्ट, निरज गोविन्द श्रेष्ठ, आजियाटा र सुनिभेरा भेञ्चर क्यापिटलले सेयर खरिद बिक्री सम्झौता गरेका थिए। आजियाटाले एनसेलमा ८० प्रतिशत स्वामित्व होल्ड गर्ने रेनल्ड होल्डिङ्सको शतप्रतिशत स्वामित्व लिन १ अर्ब ३६ करोड ५१ लाख डलर अर्थात तत्कालीन विनिमय दरअनुसार एक खर्ब ३६ अर्ब रुपैयाँभन्दा बढी तिरेको थियो।

त्यसबेला आजियाटाले सेयर किनेको थियो। सेयर किनेको ७ बर्षपछि कम्पनी पनि बाहिरिने निष्कर्षमा पुगेको हो।

एनसेलबाट आजियाटा समूह बाहिरिनुको प्रमुख कारण भनेको दूरसञ्चार ऐन २०५३ नै मानिएको छ।

दूरसञ्चार ऐन २०५३ को दफा ३३ ले जम्मा पुँजीको ५० प्रतिशतभन्दा बढी विदेशी व्यक्ति वा संगठित संस्थाको लगानी भएको दूरसञ्चार सेवासँग सम्बन्धित जग्गा, भवन, यन्त्र, उपकरण तथा संरचनामा अनुमतिपत्रको अवधि समाप्त भएपछि नेपाल सरकारको स्वामित्व हुने व्यवस्था गरेको छ। ६ वर्षपछि एनसेल सरकारी स्वामित्व जाने देखिएपछि आजियाटाले नेपालबाट एक्जिट हुनुनै बुद्धिमानी निर्णय मानेको छ।