‘अपरेसन सिन्दूर’का मास्टरमाइन्ड पराग जैन भारतीय गुप्तचर संस्था रअको प्रमुखमा नियुक्त

भारतको गुप्तचर संस्था रिसर्च एन्ड एनालाइसिस विङ (रअ) को नेतृत्वमा पराग जैन नियुक्त भएका छन्।

‘अपरेसन सिन्दूर’ को सूक्ष्म योजना बनाउने प्रमुख व्यक्तिहरूमध्यका एक मानिएका जैन रअको नयाँ प्रमुख नियुक्त भएको शनिबार भारतीय सरकारी अधिकारीहरूले जानकारी दिएका छन्। रअमा जैनको दुई वर्षे कार्यकाल २०२५ जुलाई १ देखि सुरु हुनेछ।

भारतीय प्रहरी सेवा (आईपीएस) का अधिकृत जैन १९८९ ब्याचका हुन्। उनी पंजाब क्याडरका हुन्। उनले वर्तमान प्रमुख रवि सिन्हाको स्थान लिनेछन्। सिन्हाको कार्यकाल जुन ३० मा समाप्त हुँदैछ।

क्याबिनेटको नियुक्ति समितिले यसै साता उनलाई रअको प्रमुख बनाउने निर्णय गरेको हो। रअको प्रमुख बन्नु अघि जैन एभिएसन रिसर्च सेन्टरका प्रमुख थिए।

जैन मानवीय गुप्तचर र प्राविधिक गुप्तचर दुवैलाई संयोजन गर्नमा अत्यन्त दक्ष मानिएको भारतीय सञ्चारमाध्यमहरूले जनाएका छन्। ‘अपरेसन सिन्दूर’ को योजनाकारको रूपमा उनीलाई उच्च सम्मान गरिएको छ।

उक्त अपरेसनअन्तर्गत पाकिस्तान र पाकिस्तान नियन्त्रित कश्मीरमा रहेका आतंकवादी संरचनाहरूमा प्रहार गर्न भारतीय सुरक्षाबललाई आवश्यक गुप्त सूचना प्रदान गरिएको थियो।

मे ७ मा भारतले सीमा पार र लाइन अफ कन्ट्रोल पार गरिरहेका ९ आतंकवादी क्याम्पमा प्रहार गरेको थियो। जसमा जैश-ए-मोहम्मद र लश्कर-ए-तैयबा जस्ता प्रतिबन्धित आतंकवादी समूहहरूको मुख्यालयहरू पनि थिए।

ती मिसाइल आक्रमणहरू जैन नेतृत्वको टोलीद्वारा संकलित अत्यन्त सटीक सूचनाका आधारमा संचालन गरिएको थियो।

जैन छिमेकी मुलुकहरूसँग सम्बन्धित चुनौतीहरू र खालिस्तान समर्थक समूहहरूको विषयमा पनि अनुभवी मानिन्छन्। सन् २०१९ मा जम्मु-कश्मीर राज्य पुनःसंरचनाको समयमा उनले जम्मु-कश्मीरमा महत्त्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गरेका थिए।

उनी सन् २०२१ जनवरी १ मा पंजाब राज्यको प्रहरी महानिर्देशक (डीजीपी) पदमा पदोन्नति भएका थिए। सन् १९८० र ९० को दशकमा पंजाबमा आतंकवाद उत्कर्षमा हुँदा जैनले विभिन्न जिल्लामा एसएसपी र डेपुटी इन्स्पेक्टर जनरलको रूपमा उल्लेखनीय कार्य अनुभव प्राप्त गरेका थिए।

उनले भारत सरकारका तर्फबाट श्रीलङ्का र क्यानडास्थित भारतीय मिसनहरूमा पनि सेवा गरेका थिए। क्यानडामा रहँदा उनले त्यहाँबाट संचालित खालिस्तानी नेटवर्कहरूलाई निगरानीमा राख्ने जिम्मेवारी सम्हालेका थिए।

रअ प्रमुखको रूपमा पराग जैनको नियुक्तिलाई भारतको गुप्तचर संरचनालाई थप मजबुत बनाउने एक महत्त्वपूर्ण कदमको रूपमा हेरिएको छ।