निर्यातमा आधारित अर्थतन्त्र जोगाउन चीनलाई चुनौती, अमेरिकासँग वार्ताको तयारी

बेइजिङ। अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पको व्यापार युद्धबाट आफ्नो अर्थतन्त्रमा परेको धक्काको सामना गर्न चीनले विभिन्न उपायहरूको घोषणा गरेको छ। जसअन्तर्गत यसै साताको अन्त्यतिर दुई पक्षबीच वार्ताको तयारी छ।

बेइजिङको केन्द्रीय बैंकका गभर्नर र अन्य शीर्ष वित्तीय अधिकारीहरूले ऋणका लागि थप कोष मुक्त गर्न मद्दत गर्न ब्याजदर घटाउने र बैंक रिजर्भ आवश्यकताहरू घटाउने योजनाहरूको रूपरेखा प्रस्तुत गरेका छन्। उनीहरूले कारखाना स्तरोन्नति र अन्य नवप्रवर्तन, वृद्ध हेरचाह र अन्य सेवा व्यवसायहरूका लागि सरकारले उपलब्ध रकम बढाउने पनि बताएका छन्।

ट्रम्पद्वारा लगाइएको उच्च करले चीनको निर्यातमा निर्भर अर्थतन्त्रमा असर पार्न थालेको छ, जुन पहिले नै सम्पत्ति क्षेत्रमा लामो समयदेखिको मन्दीका कारण दबाबमा थियो।

मंगलबार अबेर चीन र अमेरिकाले यस हप्ताको अन्त्यमा स्विट्जरल्याण्डको जेनेभामा ट्रेजरी सेक्रेटरी स्कट बेसेन्ट, अमेरिकी व्यापार प्रतिनिधि जेमिसन ग्रीर र चिनियाँ उपप्रधानमन्त्री हे लाइफेङ बीच वार्ता गर्ने योजना घोषणा गरेका छन्।

वार्ताका लागि यो सम्झौता त्यस्तो समयमा भएको हो जब दुवै पक्षहरू, कम्तीमा सार्वजनिक रूपमा, ट्यारिफमा सम्झौता नगर्ने कुरामा अडिग छन्। वार्ताहरू ‘मुख्य विन्दु हुन सक्छन् जसले या त कमजोर विश्वासमा ताल्चा लगाउन सक्छ वा ‘व्यापार युद्ध’ को आगोलाई पुन: प्रज्वलित गर्न सक्छ,’ स्वीस कम्पनी एसपाआइ सम्पत्ति व्यवस्थापनका स्टीफन इन्नेसले एक रिपोर्टमा भनेका छन्।

कम्पनीहरू र उपभोक्ताहरूले कर वृद्धिलाई पराजित गर्न हतार गरेपछि गतिविधिमा आएको तीव्र वृद्धिपछि अमेरिकी र चिनियाँ दुवै अर्थतन्त्रमा तनावको संकेत देखिएको छ।

जनवरी-मार्चमा अमेरिकी अर्थतन्त्र ०.३ प्रतिशतले संकुचित भयो। वर्षको पहिलो त्रैमासिकमा चिनियाँ अर्थतन्त्र ५.४ प्रतिशत वार्षिक सम्झौतामा बढ्यो, किनकि कारखानाहरूले अर्डरहरूमा भएको वृद्धिलाई पूरा गर्न उत्पादन बढाए। तर अर्थशास्त्रीहरूले तथ्याङ्कको वैधतामाथि प्रश्न उठाउँछन्, र हालैका रिपोर्टहरूले नयाँ निर्यात अर्डर र व्यापारिक भावनामा गिरावट देखाउँछन्।

बुधबार चीनले घोषणा गरेको सहयोगमध्ये पिपुल्स बैंक अफ चाइनाका गभर्नर पान गोंगसेङले चीनको रिभर्स रिपो दर, केन्द्रीय बैंकमा वाणिज्य बैंकहरूको निक्षेपको दर, १.५ प्रतिशतबाट घटाएर १.४ प्रतिशतमा झारिएको बताए।

पीबीओसीले वाणिज्य बैंकहरूलाई दिने ऋण दर ०.२५ प्रतिशत बिन्दुले घटाएर १.५ प्रतिशतमा पुर्‍याएको छ।

आवश्यक रिजर्भ अनुपात, वा बैंकहरूले आफ्नो रिजर्भमा राख्नुपर्ने कोषको अंश, ०.५ प्रतिशतले कटौती गरिएको थियो। पानले भने कि यसले १ ट्रिलियन युआन (१३७.६ बिलियन डलर) अतिरिक्त नगद खाली गर्नेछ।

केन्द्रीय बैंकले पाँच वर्षे आवास ऋणको ब्याजदर पनि घटाएको छ।

विश्वका दुई ठूला अर्थतन्त्रहरू ट्रम्पले अधिकांश चिनियाँ उत्पादनहरूको आयातमा १४५ प्रतिशतसम्मको कर लगाएपछि गतिरोधमा फसेका छन्। चीनले अमेरिकी सामानहरूमा १२५ प्रतिशतसम्मको कर वृद्धिको बदला लिएको छ र धेरैजसो अमेरिकी कृषि उत्पादनहरू किन्न बन्द गरेको छ।

अर्थतन्त्र र बजारमा थप सुधारको खबर, साथै चीन-अमेरिका व्यापार वार्ताको योजनाले बुधबार बिहान हङकङमा सेयरको मूल्य २ प्रतिशतभन्दा बढी र सांघाईमा ०.५ प्रतिशतले बढ्यो। अमेरिकी फ्युचर्स पनि बढ्यो।

मिजुहो बैंकका टान जिङ यीले एक टिप्पणीमा यस्तो अवस्थामा मौन बस्नुका केही अपेक्षा थिए। ‘हामी प्रतिक्रिया उत्साहजनक हुने अपेक्षा गर्दैनौं,’ उनले भने, ‘मुख्य कुरा कुनै पनि व्यापार समाधानमा लामो समय लाग्ने सम्भावना छ र निकट अवधिमा, केही सामानहरूमा केही अंशमा छुट वा ट्यारिफ कटौती हुन सक्छ।’ (एपी)