ब्याजदर घटेपछि मुद्दती निक्षेपमा आधा म्युचुअल फण्डको लगानी शून्य, सेयर बजारबाट पनि धक्का

काठमाडौं। ब्याजदर निरन्तर ओरालो लागेर मुद्दती निक्षेपबाट पैसा झिकेका म्युचुअल फण्डलाई सेयर बजारमा पनि धक्का लागेको छ।

सेयर बजार ओरालो लागेपछि संस्थागत लगानीकर्ता म्युचुअल फण्डको नेटवर्थमा गिरावट आएको छ। बैंकको ब्याजदर घटेपछि बजारमा लगानी बढाएका सबै म्युचुअल फण्डको खुद सम्पत्तिको मूल्य(न्याभ) घटेको छ।

फागुनमा २८९० विन्दुमा पुगेको सेयर बजार चैतमा ओरालो लागेर २५८२ अंकमा आइपुगेको थियो। म्युचुअल फण्डहरुले ब्याजदर घटिरहेका कारण मुद्दती निक्षेपको रकम समेत सेयर बजारमा लगानी गर्दै आएका छन्। तर, बजार समेत ओरालो लागेपछि खुद सम्पत्तिको मूल्य घटेको हो।  

मर्चेन्ट बैंकरहरु म्युचुअल फण्डको नेटवर्थ बजारसँग सम्बन्धित भएकाले चैतमा न्याभ घटेको बताउँछन्।

‘बजारको वृद्धिसँग न्याभको सकारात्मक सम्बन्ध हुन्छ। अहिले ब्याजदर घटेका कारण फण्डहरुले बजारमा लगानी गरेका छन्। तर, त्यही बजार घटेपछि नेटवर्थ घटेको हो,’ नबिल इन्भेष्टमेन्ट बैंकिङका सीइओ मनिषनारायण जोशीले भने।

४५ वटा बन्द र खुलामुखी म्युचुअल फण्डले चैतसम्म सेयरमा ४४ अर्ब १० करोड रुपैयाँ लगानी गरेका छन्। म्युचुअल फण्डले अघिल्लो महिनाको तुलनामा सेयर बजारमा ३.०२ प्रतिशतले लगानी बढाएका छन्।

फागुनसम्म म्युचुअल फण्डले सेयरमा ४२ अर्ब ८१ करोड रुपैयाँ लगानी गरेका थिए। चैतमा २२ वटाले सेयर बजारमा लगानी बढाएका छन् भने २१ वटाले घटाएका छन्।

एनआईबिएल सहभागिता फण्डले सेयर बजारमा सबैभन्दा धेरै ४ अर्ब ५७ करोड रुपैयाँ लगानी गरेको छ। यसले एक महिनामा लगानी ५.७५ प्रतिशतले वृद्धि गरेको हो।

बैंकहरुले मुद्दतीमा साधारण बचतमाभन्दा कम ब्याज दिइरहेका छन्। त्यही भएर अधिकांशले मुद्दती निक्षेपको लगानी अन्यत्रै डाइभर्ट गरेका छन्। चैतसम्म मुद्दतीमा म्युचुअल फण्डको लगानी १ अर्ब ९१ करोड रुपैयाँ छ।

फागुनमा यस्तो लगानी १ अर्ब ७८ करोड रुपैयाँ थियो। २३ वटाले मात्रै मुद्दतीमा लगानी गरेका छन्। बाँकी २२ वटाको मुद्दतीमा लगानी शून्य छ। एनआईसी एसिया सेलेक्ट फण्ड, एनआईसी एसिया फ्लेक्सी क्याप फण्ड, कुमारी सुनौलो योजना र सनराइज फोकस्ड इक्विटी फण्डले मुद्दतीमा लगानी घटाएका छन्।

१४ वटाले स्थिर राखेका छन् भने एनएमबि सरल बचल फण्ड-ई र सानिमा लार्ज क्याप फण्डले मात्रै बढाएका छन्।

‘ब्याजदर न्यून भएका कारण म्युचुअल फण्डले अरु बजारमा लगानी गरेको जोशी बताउँछन्। ‘बैंकले मुद्दतीमै ब्याजदर एकदमै कम दिइरहेका छन्। आम्दानी नहुने भएपछि मुद्दतीमा निक्षेप राखिराख्ने कुरा भएन। त्यही भएर धेरैले मुद्दतीको रकम अरु ठाउँतिर इन्भेष्ट गरेको देखिन्छ,’ जोशीले भने।

म्युचुअल फण्डले सार्वजनिक गरेको चैतको वित्तीय विवरण अनुसार एनएमबि हाइब्रिड फण्ड एल-२ ले सर्वाधिक २० करोड रुपैयाँ मुद्दतीमा लगानी गरेको छ।

गरिमा समृद्धि योजना १८ करोड र एनआईसी एसिया सेलेक्ट फण्डले १३ करोड ७५ लाख रुपैयाँ मुद्दतीमा राखेका छन्। म्युचुअल फण्डलाई नेपाल धितोपत्र बोर्ड (सेबोन)ले मुद्दतीमा लगानीको १५ प्रतिशत सीमा तोकेको छ।

वाणिज्य बैंकहरुको निक्षेपको ब्याजदर औसतमा ४.५४ प्रतिशत छ। तरलता फालाफाल हुँदा बैंकहरुले एकल अंकमै कर्जा दिइरहेका छन्। कर्जाकै औसत ब्याजदर ८.४ प्रतिशतमा आएको छ।

गत साउन ३१ गते ३००० विन्दुमा पुगेको बजार त्यसपछि बढ्न सकेको छैन। बैंकको ब्याजदर लगातार दुई वर्षदेखि घटेर न्यून विन्दुमा आउँदा स्थिर प्रतिफल दिने उपकरणमा लगानी गरिरहेका संस्थागत लगानीकर्ताहरुले वैकल्पिक उपकरण खोजिरहेका छन्।

सरकारी ऋणपत्र र कर्पोरेट डिबेन्चरमा आवेदनको ओइरो लागिरहेको छ। लगानीका अरु ठाउँ खोजिरहेका कारण म्युचुअल फण्डको अहिले बैंक मौज्दातमा ठूलो रकम रहेको अर्का एक मर्चेन्ट बताउँछन्।

‘फण्डहरुको लगानीको रणनीति फरकफरक हुन्छ। मुख्य भनेको इकाईधनीको हित हेरिन्छ। अहिले बजारमा पनि लगानीको उपयुक्त वातावारण नभएकाले लगानी होल्ड गरेर राखेका छौं,’ एक मर्चेन्ट बैंकरले भने, ‘एफडीबाट निकालेर बैंक मौज्दातमा रकम छ। यो भनेको लगानीको अवसर क्यास गर्नका लागि हो।’

चैतसम्म म्युचुअल फण्डको बैंक मौज्दात ८ अर्ब ४४ करोड रुपैयाँ छ। यो रकम फागुनको भन्दा ७.५८ प्रतिशत धेरै हो।