स्याङ्जाको एउटै गाउँबाट साढे २ करोडको बीउ आलु बिक्री, बजारीकरणमा सहकारीको सहयोग

गल्याङ। स्याङ्जाको गल्याङ नगरपालिका-११ जिमुहाँस्थित जिमुहाँ शीतभण्डार सहकारी संस्था लिमिटेडबाट यो वर्ष २ करोड ६० लाख रुपैयाँको बीउ आलु निर्यात भएको छ।

जिमुहाँ शीतभण्डार सहकारी संस्था लिमिटेडका अध्यक्ष रुमलाल कँडेलले २ सय ८४ जना कृषकले भण्डारण गरेको ४ सय टन आलुको बीउ निर्यात गरेको जानकारी दिए। जिमुहाँ शीतभण्डार सहकारी संस्था लिमिटेडमा २ सय ८४ जना सक्रिय कृषकसहित ५ सय ४ जना अन्य सेयर सदस्य आबद्ध छन्। गत वर्ष खानेसहित बीउ आलु ७ सय टन निर्यात भएको उनले बताए।

‘यहाँ उत्पादित आलुको बीउ स्याङ्जासहित, पाल्पा, पर्वत, गुल्मी, बागलुङ, म्याग्दी, कास्की, लमजुङ, खोरखा, रुपन्देही, अर्घाखाँची, तनहुँलगायत जिल्लाका कृषि ज्ञान केन्द्रले खरिद गरेका छन्,’ अध्यक्ष कँडेलले भने, ‘यी बाहेक अन्य जिल्लाका करिब ३० पालिकामा बीउ आलु निर्यात गरेका छौँ, आलुको गुणस्तर राम्रो भएकाले जातअनुसार ६५ देखि ७० टनसम्म सजिलै बिक्री भएको छ।’

यहाँ डेढ सय हेक्टर क्षेत्रफलमा खुमल रातो, मुखल उज्ज्वल, जनकदेव, एनएस दशमलव तीन, कार्डिललगायत राष्ट्रिय आलुबाली अनुसन्धान केन्द्रले अनुमोदन गरेका आलु उत्पादिन गरिन्छ। उनले आलु उत्पादक किसान भेला भएर बर्सेनि खाने र बीउ आलुको मूल्य निर्धारण भएपछि बजारमा पठाउने बताए।

‘सहकारीले बजारीकरणमा सहयोग गर्ने भएपछि यहाँका किसान आलु उत्पादनमा हौसिएका छन्,’ कँडेलले भने, ‘आलुको गुणस्तर राम्रो भएकाले आलु खोसाखोस हुन्छ, माग धान्‍नै सकिँदैन।’

आलु र सागसब्जी फलाएर एकल महिलाले पनि वार्षिक ५ लाख रुपैयाँसम्म कमाउने गरेका छन्। अध्यक्ष कँडेलका अनुसार यहाँ ३ सय किलोदेखि ४० टनसम्म आलु उत्पादन गर्ने कषक छन्।

‘जिमुहाँको मुख्य पेसा आलु उत्पादन हो, आलु उत्पादन गरेका यहाँका प्रत्येक परिवार आत्मनिर्भर छन्,’ उनले भने।

स्थानीय ७१ वर्षीय कृषक ज्योतिलाल ढकालले जिमुहाँमा सिँचाइ सुविधा आएदेखि बसाइँसराइ रोकिएको बताए। उनले यहाँका सामान्य परिवारले पनि आलु र अन्य सागसब्जी उत्पादन गरेर सजिलोसँग जीवनयापन गरिरहेको दाबी गरे।

‘यहाँ पानीको सुविस्ता भएदेखि मैले पनि तरकारी उत्पादन गरेर घर चलाएको छु, छोराछोरी काठमाडौं पोखरा बसेर पढेका छन्,’ उनले भने, ‘दूध बेचेर मासिक २५ देखि ३० हजार रुपैयाँ कमाइ हुन्छ, सागसब्जी बेचेर पनि राम्रो कमाइ गरेका छौँ।’

शीतभण्डारमा प्राविधिकको काम गर्दै आएका नारायण अधिकारीले शीतभण्डार सञ्‍चालनपछि धेरैको जीवन फेरिएको बताए।

‘शीतभण्डार नहुँदा पोखरा, बुटवललगायतको शीतभण्डारमा महँगो मूल्यमा आलु भण्डारण गर्न लैजानुपर्ने बाध्यता थियो,’ उनले भने, ‘अहिले यहाँको शीतभण्डारमा कृषिउपज भण्डार गरेर उपयुक्त मूल्य पाउने समयमा बिक्री गर्दा धेरैलाई फाइदा भएको छ।’

अधिकारीले शीतभण्डारमा सामान्य समस्या आए पनि ‘स्टक एसी’ भएकाले कृषि उपज नबिग्रने बताए। अध्यक्ष कँडेलका अनुसार यो वर्ष सहकारीले १२ लाख ८३ हजार रुपैयाँ आम्दानी गरेको छ।

‘कार्यालय सञ्‍चालन, कर्मचारी, विद्युत्, ढुवानीलगायतमा वार्षिक ७ लाख रुपैयाँ खर्च हुन्छ,’ उनले भने, ‘शेयर धनीलाई पहिलोपटक ८ लाख रुपैयाँ र दोस्रो पटक ४ लाख रुपैयाँ मुनाफा वितरण गर्‍यो।’

कँडेलले यसअघिको स्थानीय सरकारले १० लाख रुपैयाँको जेनेरेटर, १० लाख रुपैयाँमा कार्यालय भवन निर्माण गरिदिएको बताए। तर अहिलेको सरकारले कुनै पनि सहयोग नगरेको उनको गुनासो छ।

नगरपालिकासँग विद्युत् महसुलमा छुट गरिदिन र नयाँ शीतभण्डारका लागि टाँड निर्माण गरिदिन कँडेलको आग्रह छ। जिमुहाँ शीतभण्डार सहकारीका १ करोड १८ लाख रुपैयाँ र १ करोड ५२ लाख रुपैयाँका १ सय ५० टन क्षमताका दुई छुट्टाछुट्टै शीतभण्डार छन्।

यहाँ आलु भण्डारका लागि छिमेकी जिल्ला पाल्पाका कृषक पनि आउने गरेका छन्। यहाँ कृषिउपज भण्डारण गर्दा सहकारीले प्रति किलोको ७ रुपैयाँ लिने गरेको छ। जिमुहाँ शीतभण्डार सहकारी संस्था लिमिटेड २०७५ सालमा स्थापना भएको हो। रासस