गाडी किनबेचको सजिलो आइडिया फुराउँदा जन्मेको ‘कार्स २४,’ बन्यो ३ अर्ब डलरको कम्पनी

काठमाडौं। इन्टरनेटको दुनिया कस्तो होला भनेर सोच्न सजिलो थिएन। त्यसमा पनि इन्टरनेटका माध्यमबाट सामानहरु बेच्नु भनेको एकदम नौलो र विश्वास गर्न गाह्रो समय थियो। मानिसहरु हेरेर, छामेर जाँचेर किन्ने जमानामा नेटमा आधारित व्यापारलाई व्यावहारिक मानिएको थिएन।

धेरै पैसा पर्ने सामान, त्यसमा पनि गाडी, किन्न मानिसहरु पसलमै पुग्थे। टेष्ट ड्राइभ गरेर किन्न रुचाउने समय थियो। यस्तै समयमा १० वर्षअघि एक युवकले सोचेको सेकेन्ड ह्यान्ड कार सेल आइडियाले ठूलो र मूल्यवान कम्पनीको आकार लिइसकेको छ। अहिले उनको अनलाइनमा कार किन्ने र बेच्नेको संख्या भारतमा बढ्दो क्रममा छ।

त्यही अनुसार ग्राहकहरु गाडी खरिद गर्न अनलाइन एपहरुलाई प्राथमिकतामा राख्न र विश्वास पनि गर्न थालेका छन्। यो चलन नेपालसम्म पनि विस्तार भइसकेको छ। नेपालमा ‘हाम्रो बजार’ले यसरी कारोबार गर्न थालेको छ। बजार विस्तारको क्रममा छ।

संसारभर शोरुममा नगइ घरमै बसेर गाडी किन्न र बेच्न सकिन्छ भन्न १० वर्षअघि सजिलो थिएन। भारतमा त अझ गाह्रो थियो। यस्तो अनलाइन प्लेटफार्म खोल्ने सोच धेरैलाई नआएको होइन। यथार्थमा प्रयोग गरेर देखाए विक्रम चोपडा, मेहुल अग्रवाल, रुचित अग्रवाल र गजेन्द्र जांगिडले।

उनीहरुले ‘कार्स २४’ को स्थापना गरे। विस्तारै कारोबारले गति लियो। यो स्टार्टअप कम्पनी सन् २०२० मा डीएसटी ग्लोबलको नेतृत्वमा २० करोड डलर कोषमा युनिकर्न बन्यो। २०२० मा अटोमोटिभ क्षेत्रमा युनिकर्न स्थितिमा सामेल हुने यो पहिलो कम्पनी थियो।

सन् २०१५ मा स्थापना भएको पहिलो अटोमोटिभ स्टार्टअप स्थापनाको ८० महिनामा ६ हजार करोड राजस्व तिर्ने कम्पनी बनेको छ। कार्स २४ ले २०२२ मा मात्र भारु ८५ करोड रुपैयाँ कारोबार गरेको छ।

गुरुग्राममा आधारित यो कम्पनीले भारत, यूएई, अष्ट्रेलिया र हालै थाइल्याण्डमा आफ्नो व्यापार विस्तार गरेको छ। भारतमा हाल कार्स २४ जस्ता अरु पनि थुप्रै कम्पनी खलिसकेका छन्।

कसरी सुरु भयो कार्स २४ ?

विक्रम चोपडा फाइनान्स क्षेत्रमा काम गरिरहेका थिए। भारतमा गाडी सस्तो छ, त्यसैले मध्यमवर्गीय परिवारको पनि पहुँचमा छ। नयाँ किन्न नसक्नेहरु सेकेन्ड ह्‍यान्ड पनि किन्छन् र चढ्छन्। तर, कार, जीप, भ्यान किनबेचको बजारमा ठूलो समस्या भएको महसुस चोपडालाई भयो। कारको मूल्यांकन गर्दा ग्राहकहरु ठगिने समस्या थियो। उनले यसलाई फरक रुपमा भरपर्दो र क्रेतालाई राम्रो कार दिन सकिने अवसर देखे र कार्स २४ सुरु गर्ने निर्णय गरे।

यद्यपि कार्स २४ ले नामकरण कथा खुलासा गरेको छैन। तर सम्भवतः तिनीहरूको २४/७ कार किन्ने र बेच्ने प्लेटफर्मको रूपमा उदाउँने विचारबाट आएको हो।

आईआईटी बम्बेबाट इन्जिनियरिङमा बीटेक र एमटेक गरेका चोपडाले पेन्सिलभेनिया विश्वविद्यालयमा फाइनान्समा एमबीए पनि गरेका छन्। कार्स २४ सुरु गर्नु अघि उनले फ्याबफर्निस एक अनलाइन फर्निचर कम्पनी पनि खोलेका थिए।

यस्तै मेहुल अग्रवालले बीसीजीमा काम गरेका छन् र म्याकिन्से आईआईटी दिल्ली र आईआईएम बेंगलोरका स्नातक हुन्।

गजेन्द्र जांगिडले आईआईटी बम्बेमा इन्जिनियरिङमा बीटेक र एमटेक गरे। रुचित अग्रवाल कर्नेल विश्वविद्यालयका स्नातक हुन् र इन्सिडबाट एमबीए गरेका छन्। बैंक अफ अमेरिका मेरिल लिन्चमा उपाध्यक्ष थिए।

३०० शाखाबाट ५ लाख ग्राहकलाई सेवा

यो कम्पनीको भारतभर ३०० भन्दा बढी शाखाहरूको नेटवर्क छ। हालसम्म ५ लाखभन्दा बढी ग्राहकलाई सेवा दिएको छ। तपाईंको ढोकामा तपाईंको कार आवश्यकताहरूको लागि कार्स २४ वन-स्टप शप हो। यसले मासिक २० हजार कार बिक्री गरिरहेको छ।

भारतमा कार बेच्ने प्रक्रियालाई कार्स २४ ले कसरी क्रान्ति गरेको छ भन्ने कुरा यसले प्रष्ट पारेको छ। कम्पनीले नि:शुल्क पिक-अप र कारहरूको डेलिभरी पनि प्रदान गर्दछ, जसले यसलाई बिक्रेताहरूका लागि अझ सुविधाजनक बनाउँछ।

कार्स २४ एक थर्ड ई-कमर्स मोडेलमा काम गर्दछ। कार्स २४ ले शोरुमा जान पर्ने समस्यालाई समाधान गर्दै एपबाट कार चयन गर्न उपभोक्ताहरूलाई मद्दत गर्छ। कार छनोट गरेपछि उपभोक्ताले आफूले कति ऋण पाउन सक्छन् वा कतिमा गाडी खरिद गर्न सकिन्छ भन्ने कुरा थाहा पाउन सक्छन्।

तिनीहरूसँग कारहरूको ३६० -डिग्री इमेजहरू छन्, र यदि तिनीहरूले कार अर्डर गर्छन् भने त्यसपछि कार ग्राहकहरुको घरदैलोमा पुर्‍याइन्छ। र यदि तिनीहरूले यो मनपर्दैन भने भने एक हप्तामा फिर्ता पनि गर्न सक्छन। ‘यी सबैमा विश्वास एक केन्द्र बिन्दु भएको छ,’ विक्रम थप्छन्।

सन् २०२१ मा भारतीय प्रयोग गरिएको कारको बजार ३२.१४ अर्ब डलरको थियो। यो १५ प्रतिशतको दरले बढेर सन् २०२७ सम्म ७४.७० अर्ब डलरको पुग्ने अपेक्षा गरिएको छ।

भारतमा प्रति १०० जनामा २ कार छन् र यसको कारण सस्तो रहेको विक्रमको भनाइ छ। र कार्स २४ ले सन् २०१५ देखि यही १०० जनामा २ वटा कारभन्दा अझै धेरैसँग कार भएको बनाउने प्रयास गरिरहेको छ।

यो कम्पनी नन-बैंकिङ फाइनान्सिङ कम्पनी(एनबीफसी) लाइसेन्स प्राप्त गर्ने र कार्स२४ फाइननसिएल सर्भिस र काइक्स२४ दुई पाङ्ग्रे सवारी साधनको साथमा उपभोक्तालाई ऋण दिने व्यवसाय सुरु गर्ने पूर्व-स्वामित्व भएको सवारी साधन उद्योगको पहिलो खेलाडी भएको छ। 

‘यसले केही समय लिन सक्छ, तर अन्ततः कारहरू १०० प्रतिशत अनलाइन बिक्री हुनेछ,’ उनले थपे। कार्स २४ ले भारतका हरेक प्रमुख सहरमा गोदामहरू निर्माण गरिरहेको छ। यो कार बिक्री गर्ने स्टार्टअपको मार्केट भ्यालु हाल ३.३ अर्ब डलर छ। अहिले यो भारतमा अनलाइनबाट सर्वाधिक गाडी खरिद बिक्री हुने कम्पनी हो।

भारतीय क्रिकेटका पूर्व कप्तान महेन्द्रसिंह धोनीले पनि कार्स २४’ मा सन् २०१९ देखि लगानी गरेका छन्। कम्पनीले उनलाई कम्पनीको सद्‍भावना दूत भएबापत केही सेयर प्रदान गरेको थियो।

कार्स २४ ले यसरी गर्छ काम

कार्स २४ कार र बाइकसहित पूर्व-स्वामित्व भएका सवारीहरूको लागि एक अत्याधुनिक ई-कमर्स प्लेटफर्म हो, जसले सवारीहरू खरिद र बिक्रीलाई सहज बनाउन प्रयास गर्छ। यो प्लेटफर्मले एक बटमको क्लिकमा सहज र सुविधाजनक होम डेलिभरी सुविधाहरूसहित प्रमाणित कारहरूको विस्तृत सेग्मेन्ट प्रदान गर्दछ।

कार्स२४ को व्यवसाय प्रयोग गरिएको कार पुनः बिक्री गर्ने व्यवसायको मोडेलमा आधारित छ। कम्पनीको व्यापार मोडेल यस क्षेत्रका अन्य कार पूर्ण बिक्री सेवाहरूको तुलनामा सबैभन्दा राम्रो मूल्यमा यसको मालिकबाट कुनै पनि कार खरिद गर्ने मापदण्डहरू वरिपरि घुम्छ। मूलतया, कार्स २४ ले भारतीय उपभोक्ताहरूलाई प्रस्ताव गर्ने उद्देश्यले प्रयोग गरेको कार बेच्ने अन्य कठिन माध्यमहरूको विकल्प हो, जसले गर्दा यो प्रक्रियालाई सरल र सुविधाजनक बनाउँछ।

कम्पनीले गाडी दर्ता सम्बन्धी कानूनी कागजातहरू बिक्रेतालाई कुनै अतिरिक्त शुल्क नलिई हस्तान्तरण गर्ने प्रबन्ध गर्दछ। यो कम्पनीले मुख्यतया अटोमोटिभ, इ-कमर्स, रिटेल र प्रयोग गरिएको कार ट्रेड जस्ता क्षेत्रहरूमा सञ्चालन गर्दछ।

अर्कोतर्फ, कम्पनीले आफ्ना बिक्रेताहरूको पनि ख्याल राख्छ, जसलाई यसले एक घण्टाभित्र आफ्नो कारको उत्तम मूल्य क्रेडिट गर्ने वाचा गर्छ। स्टार्टअपलाई सशक्त बनाउने एआई-सक्षम मूल्य निर्धारण प्रणालीको साथ, कार्स २४ ले सही बजार मूल्य र गाडीको मूल्यांकन गरिएको मूल्य देखाउन सक्छ।

कार्स २४ एक आईएसओ प्रमाणित कम्पनी हो र भारतमा सबैभन्दा छिटो बढ्दो सेकेन्ड ह्यान्ड कार बजारहरूमध्ये एक हो। 

कार्स२४ प्रयोग गरिएको कार उद्योगमा पहिलो कम्पनी हो, जसले कार बेच्नको लागि ‘लेनदेन नेतृत्व’ दृष्टिकोण ल्यायो। यस पोर्टल मार्फत सम्भावित कार मालिकले आफ्नो कारलाई २ घण्टा भन्दा कम समयमा अत्यन्त सुरक्षाका साथ निजी रूपमा बेच्न र तुरुन्तै भुक्तानी प्राप्त गर्न सक्छन्।

जबकि अर्को छेउमा, कार्स २४ सँग हजारौं प्रयोग गरिएका कार व्यवसायहरू छन् जसले यी कारहरू भारतभरका सम्भावित कार मालिकहरूबाट मोबाइल लिलामीमार्फत अनलाइन खरिद गर्छन्।

विस्तारका भावी योजना

कार्स २४ सफलताको कथा हाल यस तथ्यमा निहित छ कि कम्पनीको प्लेटफर्ममा १० हजारभन्दा बढी च्यानल साझेदारहरू दर्ता छन् र यसले अर्को दुई वर्षमा नेटवर्कलाई २० हजारभन्दा बढी साझेदारहरूमा पुर्‍याउने लक्ष्य राखेको छ। कम्पनीले धेरै टियर २ र टियर ३ सहरहरूमा सक्रिय रूपमा सञ्चालन सुरु गरेको पनि जनाएको छ।

कम्पनीले आर्थिक वर्ष २०२३ सम्ममा २ अर्ब डलर मूल्यको राजस्वको लक्ष्य राखेको छ। यो सम्भव बनाउनको लागि यसको अन्तर्राष्ट्रिय विस्तार योजनाहरूमा बैंक खोजिरहेको छ। कम्पनीले मध्यपूर्व, अष्ट्रेलिया र दक्षिणपूर्वी एसियामा विस्तार गर्ने योजनाको साथै भारतीय बजारमा आफ्नो वर्तमान स्थितिलाई बलियो गर्ने योजना सार्वजनिक गरिसकेको छ।

यसबाहेक, प्रयोग गरिएको कार युनिकोर्न स्टार्टअपले अहिलेको ‘कार’ बजारभन्दा बाहिर बाइकमा विविधता ल्याउने योजना बनाएको छ। कम्पनीले समानान्तर रूपमा हालै उठाएको कोषको सहयोगमा प्रयोग गरिएको कार फाइनान्सिङ प्लेटफर्म बढाउन खोजिरहेको छ।

‘हाम्रो उद्देश्य भारतभर विस्तार गर्नु र हाम्रा ग्राहकहरूलाई झन्झटरहित बिक्रीको अनुभव दिनु हो। कुनै पनि कार मालिकले नजिकको कार्स२४ शाखामा ड्राइभ गरेर एक घण्टाभन्दा कममा आफ्नो कार धेरै मूल्यमा बेच्न सक्छन। यसलाई वास्तविकता बनाउनको लागि हामीले हाम्रो प्रविधिलाई थप बलियो बनाउनका साथै सबैका लागि सुविधाजनक बनाउन धेरै लगानी गरिरहेका छौं’, कार्स२४का सह-संस्थापक विक्रमले थपे।

कम्पनी ६ वर्ष पुरानो भए पनि वर्षमा एक लाखभन्दा बढी कारोबार गर्ने आपूर्ति पक्षको मागका कारण निकै चर्चामा छ। कार्स २४ ले यी सबै कारहरू भारतका १५ भन्दा बढी सहरबाट खरिद गर्छ र तिनीहरूलाई १०० भन्दा बढी सहरहरूमा बेच्दछ। 

कम्पनीको भिजन कार मालिकहरूका लागि प्रयोग गरिएका कारहरू उचित मूल्यमा बेच्ने प्रभावकारी र भरपर्दो तरिका ल्याएर प्रयोग गरिएका कारहरू बिक्री गर्ने तरिकामा क्रान्ति ल्याउने हो।