अमेरिकी बैंकहरू अझै ६२९ अर्ब डलर घाटामा, तरलता घटाउने क्षमता कमजोर

काठमाडौं। सिलिकन भ्याली बैंकको पतनले गत हप्ता लगानीकर्तालाई आतंकित बनायो। उनीहरूले राखेका बन्ड (ऋणपत्र)को मूल्य ठूला ऋणदाताहरूको स्थान र बजारमा तिनीहरूको वास्तवमा भएको मूल्यको बीचको फराकिलो अन्तर पनि यसमा देखा परेको छ।

एसभीबीको पतन आंशिक रूपमा यसले उच्च गति लिएको समयमा प्राप्त गरेको बन्डको मूल्यमा आएको गिरावटसँग जोडिएको थियो। तर, अमेरिकामा एसभीबी त्यस्तो समस्या भएको एक मात्र संस्था होइन। यहाँ अन्य बैंकहरु यसैको अवस्थामा पुगेका छन्।

एफडीआईसीको अनुसार, सन् २०२२ को अन्त्यमा अमेरिकी बैंकहरू अवास्तविक ६२० अर्ब डलरको घाटामा संचालन भइरहेका छन्। उनहरुले जारी गरेको बन्डको मूल्य घटे पनि अझै बेचिएको छैन।

जब ब्याजदर शून्यको नजिक थियो, यूएस बैंकहरूले धेरै ट्रेजरी र बन्डहरू स्कूप गरेका थिए। अब, फेडरल रिजर्भले मुद्रास्फीतिसँग लड्न दरहरू बढाउँदा ती बन्डहरूको मूल्यमा गिरावट आउँछन्। जब ब्याजदर बढ्छ, भर्खरै जारी गरिएको बन्डहरूले लगानीकर्ताहरूलाई उच्चदरहरू तिर्न थाल्छन्। जसले कमदर भएका पुराना बन्डहरूलाई कम आकर्षक र कम मूल्यवान बनाउँछ।

‘वर्तमान ब्याजदरको वातावरणले बैंकहरूको कोष र लगानी रणनीतिहरूको नाफा र जोखिम प्रोफाइलमा नाटकीय प्रभाव पारेको छ,’ एफडीआईसी अध्यक्ष मार्टिन ग्रुएनबर्गले गत हप्ता इन्स्टिच्युट अफ इन्टरनेशनल बैंकर्समा तयार टिप्पणीमा भने, ‘यस्ता अवास्तविक घाटाले बैंकको अप्रत्याशित तरलता कम गर्ने भविष्यको क्षमतालाई कमजोर बनाउँछ।’

अर्को शब्दमा भन्नुपर्दा, विशेष गरी जब उनीहरूलाई आवश्यक पर्दछ, बैंकहरूले आफूले सोचेभन्दा कम नगद हातमा भएको महसुस गर्न सक्छन्।

‘धेरै संस्था, केन्द्रीय बैंक, वाणिज्य बैंक र पेन्सन कोषहरू सम्पत्तिहरूमा आधारित हुन्छन्। जुन सम्पत्ति तिनीहरूको वित्तीय विवरणमा रिपोर्ट गरिएको भन्दा कम मूल्यवान हन्छन्,’ किङ्स कलेज लन्डनका वित्त प्राध्यापक जेन्स हेगेनडोर्फले भनेका छन्, ‘यसले बैंकहरुको परिणामगत घाटा ठूलो हुनेछ र कुनै न कुनै रूपमा वित्त पोषण गर्न आवश्यक छ। अहिले यो समस्याको मात्रा चिन्ताको कारण बन्न थालेको छ।’

तर, अझै आत्तिनुपर्ने अवस्था नरहेको विश्लेषकहरू बताउँछन्।

अधिकांश ठूला अमेरिकी बैंकहरू राम्रो वित्तीय अवस्थामा छन् र उनीहरूले आफूलाई यस्तो अवस्थामा पुर्याउने छैनन्, जहाँ उनीहरू बन्ड घाटा महसुस गर्न बाध्य छन्। बिहीबार झण्डै तीन वर्षयताकै सबैभन्दा खराब दिनमा डुबेपछि ठूला बैंकहरूको सेयर शुक्रबार स्थिर भयो।

मुद्रास्फीति घटाउन बेरोजगारीको भूमिका

गत हप्ता सिनेटर एलिजाबेथ वारेनले फेडरल रिजर्भ अध्यक्ष जेरोम पावेललाई उच्च मुद्रास्फीति विरुद्ध केन्द्रीय बैंकको युद्धको सम्भावित हताहत भएको अमेरिकी जागिर हानिको बारेमा भनेका थिए।

फेडका नेताको बारम्बार आलोचक हुने वारेनले यदि बेरोजगारी दर हालको ३.६ प्रतिशतबाट बढेर वर्षको अन्त्यसम्ममा फेडको अनुमान ४.६ प्रतिशत पुग्यो भने थप २० लाख मानिसले आफ्नो जागिर गुमाउनु पर्नेछ।

‘हामी आफ्नो जागिरबाट टाढिदै गएर मुद्रास्फीति ५ प्रतिशत वा ६ प्रतिशत रह्यो भने के काम गर्ने मानिसहरूको अवस्था राम्रो हुन्छ?’ पावेलले सोधे।छलफल ठूलो लागत-लाभ विश्लेषण वार्तालापको एउटा भाग रुपमा थियो, जसले रोजगार बजारको वरिपरि सरोकार राख्छ। यसले कुन खराब छ व्यापक जागिर गुमाउने वा उच्च मुद्रास्फीतिमा बहस भइरहेको छ। (एजेन्सीहरुको सहयोगमा)