काठमाडौं। सेभेन-इलेभेन सपिङ स्टोरको विश्वव्यापी सञ्जाल बनाउने जापानी अर्बपति मासातोशी इटोको निधन भएको छ। ९९ वर्षीय इटोको शुक्रबार निधन भएको हो।
सातै दिन ११ घण्टा सपिङ स्टोर खुला रहेर व्यापार गर्ने योजनालाई विस्तारमा इटोले गति दिएका थिए। वृद्धावस्थाका कारण उनको निधन भएको सञ्चालक सेभेन एन्ड आई होल्डिङ्सले जनाएको छ।
‘हामी उहाँको जीवनकालमा उहाँको दयाको लागि उहाँप्रति हार्दिक कृतज्ञता व्यक्त गर्न चाहन्छौं,’ फर्मले विज्ञप्तिमा भनेको छ।
सेभेन-इलेभेनका स्टोरहरु संसारका विभिन्न मुलुकमा ८३ हजारभन्दा बढी छन्। ती मध्ये एक चौथाइ जापानमा छन्। सन् इटो साधारण परिवारका थिए। नातामा भाइ पर्ने एकजनाले कपडा पसल गर्थे। इटोले भाइको उक्त व्यवसाय आफूले चलाउन जिम्मा लिए। त्यो थोरै पुँजीको सानो व्यवसाय थियो।
इटोले पछि यसलाई इटो-योकाडो नाम दिए। व्यवसायलाई एक-स्टप स्टोरहरूको चेनमा परिणत गरे। जसले किराना सामानदेखि लुगाहरूसम्म सबै बेच्न थाल्यो। यो सन् १९७२ को कुरा थियो। त्यसपछि व्यापार लगातार बढ्दै गयो।
उही समयमा इटो-योकाडो तोशिफुमी सुजुकीका एक कार्यकारीले अमेरिकाको भ्रमणको क्रममा सेभेन-इलेभेन स्टोर देखेका थिए।
इटो-योकाडोले पछि सेभेन-इलेभेनको मालिक युएस आधारित साउथल्याण्ड कर्पोरेसनसँग एक सम्झौता गरेको थियो। सन् १९७४ मा जापानको पहिलो सेभेन- इलेभेन खोलिएको थियो। इटोको फर्म मार्च १९९० मा साउथल्याण्ड कर्पोरेशनमा एक नियन्त्रण हिस्सेदारी प्राप्त गर्न कम्पनी बन्यो।
‘मलाई बारम्बार सोधिन्छ कि म कडा परिश्रमको कारण सफल भएँ वा म भाग्यशाली थिएँ। वास्तवमा जवाफ दुवैमध्ये केही हो,’ इटोले एक अन्तर्वार्तामा भनेका थिए।
सन् १९९२ मा इटोले इटो-योकाडोमा आफ्नो पदबाट राजीनामा दिएका थिए। इटो-योकाडोको नाम सन् २००५ मा सेभेन एन्ड आई होल्डिङ्स राखिएको हो। इटो अस्ट्रिया-अमेरिकी व्यवस्थापन गुरु पिटर ड्रकरसँगको मित्रताबाट पनि प्रभावित थिए।