बैंकहरुको खराव कर्जा अब बढ्दैन, राजनसिंह भन्डारीको विश्लेषण

राजनसिंह भन्डारी
नेपाल राष्ट्र बैंकले असोज र पुस मसान्तमा दिएको नीतिगत सहुलियतले चैत मसान्तसम्मका लागि व्यवसायी तथा बैंकरलाई सहज भएको छ । बैंकहरुले यस अवधिमा अप्ठेरो परेका ऋणीहरुको ऋणलाई पुनर्तालिकीकरण गरिदिसकेका छन् ।

अब नाकाबन्दी खुलेको छ । नाकाबन्दी खुलेसँगै ब्यापार व्यवसाय सामान्य अवस्थामा फर्किन थालेका छन् । यसले गर्दा बैंकहरुको अप्ठेरो पनि हटेको छ । ब्यवसायीहरुले ब्यापार गर्न थालेकाले चैतबाटै कर्जाको साँवा तथा ब्याज तिर्न थाल्छन् ।

ऋण नतिर्ने समूहले अवस्था सहज हुँदा पनि तिरेको थिएन । भुकम्प र नाकाबन्दीका कारण उनीहरुलाई ऋण नतिर्न वाहाना मिलेको थियो । नाकाबन्दीका कारण वास्तवमै असहज अवस्थामा पुगेका केही ऋणीहरु मात्र हुन् । ऊर्जा, सिमेन्ट, पर्यटन तथा होटल क्षेत्रका उद्यमीहरुलाई साँच्चै नै अप्ठेरो परेको थियो । तर उनीहरुले राष्ट्र बैंकबाट सहुलियत पाएका छन् । राष्ट्र बैंकले दिएको नीतिगत सहुलियतका कारण बैंकहरुले पनि उनीहरुलाई सहजीकरण गरिदिएको छ । अब समस्या छैन ।

नाकाबन्दी खुलेपछि बैंकिङ केही सहज भएको छ । अब जति पनि खराव कर्जा बढ्यो थप बढ्दैन । चैतमा बढ्ने सम्भावना म देख्दिन । एक पटक खराव कर्जामा गणना गरेपछि त्यो एक बर्षसम्म देखिन्छ, त्यति मात्र हो । कर्जा भुक्तानी नभएको तीन महिना नाघेपछि त्यस्तो कर्जा खरावमा गणना हुन्छ । अब खराव कर्जाको अंश बढ्दैन, बढ्यो भने नोक्शानी व्यवस्थापन वापतको रकम मात्र बढ्छ ।

भुकम्प र नाकाबन्दीपछि पनि बैंकहरुले आफ्नो व्यवसायलाई निरन्तर विस्तार गरिरहेका छन् । साउनदेखि अहिलेसम्म बैंकहरुको कर्जा लगानी ८० अर्ब रुपैयाँले बढेको छ । असार मसान्तमा बैंकहरुको कर्जा ११०२ अर्ब रुपैयाँ थियो अहिले बढेर ११८४ अर्ब पुगेको छ । यो अवधिमा सरदर ८० अर्बले कर्जा वढेको छ ।

८० अर्बले कर्जा बढेका कारण ब्याज दर झर्दा पनि बैंकले नाफा बढाउन सकेका हुन् । तरलता बढेर ब्याज दर घटेकोघटै छ । यसले बैंकको नाफा घट्नु पर्ने हो । तर किने घटेन त ? बैंकिङ क्षेत्रले यस अवधिमा बढाएको ८० अर्ब कर्जाको आम्दानीले घटेको ब्याज दरको आम्दानीलाई सन्तुलनमा ल्यायो । ८० अर्बको ब्याज आम्दानीका कारणले नाफालाई टिकाएको हो । बैंकहरुको नेगेटिभ ग्रोथ होला भन्ने पिर थियो,  तर बढेको कर्जाको आम्दानीले नाफालाई बढायो ।

अब बैंकहरुसँग ब्यापार वढाउने समय चैत मसान्तसम्म मात्र छ । अन्तिम त्रैमास भनेको त्यसलाई थेगेर लैजाने चरण हो । त्यो बेला बैंकहरुले आफ्नो रिकभरीमा ध्यान दिन्छन्, ब्यापार वढाउन सक्दैनन् । त्यसबेला अप्ठेरो परेको कर्जाहरुलाई उठाउन प्रयत्न गर्छन् । जति ब्यापार वढाउने हो अबको डेढ महिना मात्र हो । अवस्था सहज भएकाले अब बैंकहरुले ब्यापार बढाउँछन् जसका कारण बैंकहरु अप्ठेरो अवस्थामा पर्छन् जस्तो लाग्दैन ।

अब अर्थतन्त्रका सबै क्षेत्रमा बृद्धि हुन्छ । पाँच–छ महिनादेखि संकुचित अवस्थामा रहेका व्यवसायहरुले गति लिन थाल्छन् । सेवा क्षेत्र, जलविद्युत्, व्यापारिक, प्रत्येक क्षेत्रमा अब बृद्धि हुन्छ । नाकाबन्दी खुलेपछि विस्तारै ऋणको सोधखोज सुरु भएको छ, अलिअली माग पनि आउन थालेको छ ।

भुकम्प गएदेखि नै बैंकिङ क्षेत्रका लागि अवस्था असहज भएको भनिएको थियो । बैंकरहरुले नै भुकम्प भन्यौं, नाकाबन्दी भन्यौं । तर बैंकिङको बृद्धि भने रोकिएन । असहज परिस्थितिमा त बैंकले राम्रै गरिरहेका थिए भने अब अवस्था सहज हुन थालेको छ । अब थप राम्रो गर्न सकिन्छ । असहज अवस्थामा पनि बैंकिङले बृद्धि गरेका कारण समग्र मुलुकको बृद्धि यतिको धानिएको हो ।