लौ आफै पत्ता लगाउनुहोस् फेसबुक पेज सक्कली हो की नक्कली ?

काठमाडौं । प्रविधिको बढदको प्रयोगसँगै यसको दुरुपयोग पनि उत्तिकै मात्रामा बढेको छ । प्रविधि अपराधको माध्यम बन्न थालेको परिदृ्श्यमा सर्वाधिक लोकप्रिय सोसल नेटवर्किङ साईट फेसबुक पनि यसबाट अछुतो छैन । फेसबुकमा अस्लिल तस्विर तथा भिडीयो पोष्ट गरेर धम्क्याउने घटना सामान्य भएको छ भने यसैका कारण भएका मृत्यु एवं ठुला दुर्घटनाको संख्या समेत बढन थालेको छ । फेसबुकमार्फत हुने अपराधका कारणहरु खोतल्दै जाने क्रममा हालै अमेरिकाको संघीय जाँच व्युरोले गरेको अनुसन्धानमा ‘नक्कली साथी’ प्रमुख भएको पाईएको छ । फेसबुकका अनुसार यसका प्रयोगकर्तामध्ये ५ देखि ६ प्रतिसत नक्कली छन् ।
संख्यामा हिसावमा भन्दा यो ४ देखि ५ करोडको हाराहारीमा हुन आउँछ । एउटा स्वतन्त्र अनुसन्धाले फेसबुकमा यो संख्या २७ प्रतिसत अर्थात २० करोडको हाराहारीमा भएको दावी गरेको छ । यत्तिका धेरै नक्कली साथी भएको फेसबुकमा यस्ता साथीबाट जोगिनु नै अपराधको शिकार हुनबाट बच्नु हो, तर, कसरी बच्ने त हामी ?
उपाय १ – नक्कली साथीहरुले आफ्नो कुस्वार्थ पुरा गर्न मात्र फेसबुक खाता खोल्ने भएकाले उनिहरुलाई यसका आएका नयाँ फिचर तथा सुविधाको मतलब हुन्न त्यसैले यस्ता साथीहरुको खाता पुरानै ढाँचाको हुन सक्छ अर्थात टाइमलाईट लेआउटमा नहुन सक्छ ।
उपाय २ – यो उपाय पुरुष साथीहरुलाई धेरै उपयोगी छ । फेसबुकलाई सामान्यतया मानिसहरुले यसलाई अनुशासित रुपमा प्रयोग गर्छन तर केहि एकाउण्टहरुमा उत्तेजक र अश्लिल तस्विर राखिएको हुन्छ । यस्ता तस्विरले पुरुषहरु आर्कषित हुने भएकाले नक्कली खातामा यसको व्यापक प्रयोग हुन्छ । त्यसैले सचेत हुनुहोस ।
उपाय ३ – उद्दे्श्य नै खराव हुने भएपछि नक्कली प्रयोगकर्ताले आफ्नो पहिचान खुलाउन नचाहने भयो नै । त्यसैले यस्ता पेजमा सेलिब्रेटि, फुल तथा अन्य कुनै फोटो राखिएको हुन्छ । यसैगरी यस्ता साथीहरुको स्टाट्स अपडेट रेगुलर हुँदैन अथवा कतिपयको खाली हुन सक्छ । अझै, यस्ता पेजका नामहरु पनि आर्कषक वा रमाईलो लाग्ने खालको हुनसक्छ ।
उपाय ४ –नक्कली साथीहरुको खातामा आवश्यक विवरण अपुर्ण त हुन्छ नै कतिपय सूचनाहरु एउटा आगराको एउटा गाग्राको जस्तो हुन्छ । त्यसैले अलि अमिल्दो विवरण भएका मानिसहरुको फेण्ड रिक्वेस्ट आउँदा विचार पु¥याउनुपर्छ ।
उपाय ५ – नक्कली साथीहरुलाई चिन्ने अर्काे उपाय मेसेज गर्ने हो । फ्रेण्ड रिक्वेस्ट आएका साथिहरुलाई मेसेज पठाउनुस सक्कली भए रिप्लाई आउँछ नक्कली भए रिप्लाई आउँदैन । यदि आयो भने पनि लामो कुरा हुँदैन ।
उपाय ६ – अपराध गर्न बाहेक अहिले कतिपय फेसबुक खाताहरु कम्पनी तथा ब्यक्तिका पेज लाईक गर्न बनाईएको हुन्छ । फ्रेण्ड रिक्वेस्ट आएको साथीको पेजमा गएर हेर्नुहोस उसको रिसेन्ट एक्टिभिटी पेजमा लाईक्स मात्रै छ भने शंका गर्नु भए हुन्छ । यी साधारण उपय अपनाउनु भयो भने फेसबुकको मज्जा सुरक्षित तरिकाले लिन सकिन्छ र यसको माध्यमबाट हुने अपराधबाट बच्न सकिन्छ । त्यसैले आए जति फ्रेण्ड रिक्वेस्टलाई एसेप्स नगर्नुस र सजेसनमा आएकी च्वाँक केटी वा ह्याण्डसम केटालाई रिक्वेस्ट नपाठाउनुहोस ।