काठमाडौं। नयाँ आर्थिक बर्ष लागेपछि बैंकहरुले ४१ अर्ब रुपैयाँ ऋण बिस्तार गरेका छन्। ऋण दिने स्रोत निक्षेप भने घटेकोघटै नै छ।

असार मसान्तयता निक्षेप १२ अर्ब रुपैयाँले घटिसकेको छ। दसैंतिहारलाई लक्षित गरेर आयात ब्यापार मौलाउँदा ऋण लगानी बढेको बैंकरको भनाइ छ। 

'तर यहीपाराले ऋण बिस्तार भइरहने हो भने पोहोरभन्दा चाँडो तरलता अभाव हुने अवस्था देखिन्छ' एक बैंकरले भने, 'प्लानिङ बिना बैंकहरुले भ्याटभ्याट ऋण दिइरहेका छन्। यो राम्रो लक्षण भने होइन।'

दसैंको बिदा सुरु हुनुअघिनै तरलता अभावले प्रणालीलाई गाँजिसक्ने बैंकरको अनुमान छ। 'यतिबेला गएको ऋण अल्पकालिन प्रकृतिको हो' ती बैंकरले भने 'तर जुन फ्लोमा गएको छ यसले त पोहोरभन्दा चाँडो अभाव सुरु हुने देखाउँछ।' 

अहिले बैंकहरुले २५ खर्ब ३९ अर्ब ऋण बिस्तार गरेका छन्। निक्षेप २८ खर्ब ६६ अर्ब पुगेको छ। यद्यपी पछिल्लो एक सातामा निक्षेप ९ अर्बले बढेको छ। तर असार मसान्तको तुलनामा भने घटेको छ। असार मसान्तमा बैंकहरुसँग २८ खर्ब ७८ अर्ब निक्षेप थियो।

पछिल्लो एक सातामा ऋण बिस्तार १० अर्बले भएको छ। 'आयातका लागि खोलिएको प्रतितपत्र (एलसी) भुक्तानीले पनि सातामै ह्वात्त ऋण बढेको हो।' ती बैंकरले भने, 'असारयता हेर्ने हो भने उपभोग्य क्षेत्रमा ऋण गइरहेको छ।' 

बैंकहरुका अनुसार, यो अवधिमा आयात उच्च भएका कारण ऋण बिस्तार अधिक देखिएको हो। आन्तरिक रुपमा पनि सवारी साधन कर्जा ह्वात्तै बढेको छ। दसैंतिहारका लागि उपभोग्य खाद्यान्नदेखि अन्य औद्योगिक कच्च पदार्थ आयात उच्च भएको छ, यसले गर्दा प्रतितपत्र ब्यापक खोलिएको छ। 

बैंकहरुसँग साउन लागेपछि सरकारी खर्चका कारण निक्षेपमा सुधार आएको थियो। नाफा बृद्धिबाट जम्मा भएको रकम पनि बैंकहरुसँग थियो। त्यही पैसा अहिले ऋण बिस्तार गर्न प्रयोग भएको बैंकरहरु बताउँछन्।

राष्ट्र बैंकका अनुसार अधिकांस बैंकको कर्जा-पूँजी-निक्षेप अनुपात (सिसिडी रेसियो) ७८ प्रतिशत हाराहारी पुगिसकेको छ। राष्ट्र बैंकले सिसिडी ८० प्रतिशत नघाउने नहुने ब्यवस्था गरेको छ।

'निक्षेपको स्रोत हेरेर लगानी गर्न हामीले भनिरहेका छौं। कसैले नघाएको देखिएमा हामी कारवाहीमै उत्रिन्छौं' राष्ट्र बैंकका एक उच्च अधिकारीले भने, 'अब कुनै पनि हालतमा छुट दिने पक्षमा हामी छैनौं।'